Recenzja filmu

Pierwsze oczarowanie (1999)

"My life so far ..." - "To moje dotychczasowe życie" - mówi Fraser, główny bohater i narrator filmu, dość nieszczęśliwie przetłumaczonego na polski jako "Pierwsze oczarowanie". To pełna nostalgii i humoru opowieść 10-letniego chłopca, który przedstawia nam losy swojego krótkiego jeszcze życia, najbliższej rodziny i czasów, w których przyszło mu żyć. A są to czasy burzliwe, okres wielkich przemian, lata 20-te naszego wieku- era wynalazków technologicznych, emancypacji kobiet, rozkwitu awiacji i jazzu, wypierającego muzykę klasyczną. Motywem przewodnim jest tu jednak historia licznej rodziny Frasera. Jego ojciec to religijny konserwatysta, wynalazca i założyciel pierwszej w Europie fabryki torfu. Matka to kobieta bardzo zakochana w swoim zwariowanym mężu, rodząca mu jedno dziecko za drugim i puszczająca mimo uszu wszelkie skargi i narzekania swojej matki. Babcia jest owdowiałą straszą panią, która ma jednak wiele wyrozumiałości i miłości dla wnucząt i niesfornego, wymykającego się konwenansom zięcia. Jest jeszcze wuj, mający zakusy na posiadłość rodziny Pettigrew i stale podkładający kłody pod nogi swojemu szwagrowi. Wszystko toczy się jednak w miarę dobrym torem, dzieciństwo mija Fraserowi beztrosko, do czasu, gdy wuj sprowadza do domu swoja francuzką narzeczoną, o połowę od niego młodszą Heloise. Kobieta wprowadza dużo zamieszania w życie rodziny i sprawia, że już nic od tej pory nie będzie takie samo. Swoja młodzieńczością i wigorem podbija serce zarówno Frasera, jak i jego ojca, który postawi na szalę nawet dobro własnej rodziny Fraser dzięki Heloise wkracza w dorosły świat, pełen problemów, seksu i... jazzu, który będzie miał ogromny wpływ na całe jego późniejsze życie. Dla Heloise to właśnie Fraser staje się ulubionym członkiem rodziny, największym sprzymierzeńcem, którego rozpieszcza prezentami i otwiera jego oczy na świat. Syn staje się rywalem dla własnego ojca, który choć odepchnięty, nie może zapomnieć o szwagierce, popada w marazm i obojętność wobec najbliższych. Potrzeba aż tragedii i publicznej kompromitacji, by zmusić go do refleksji i podjęcia ostatecznej decyzji. "Pierwsze oczarowanie" (ciężko mi pisać ten tytuł, bo jak dla mnie klasyfikuje film w kategorii romansideł klasy B) jest pełną uroku, trochę łotrzykowską opowieścią o zawiłościach życia, poruszającą jednak bardzo poważne tematy zdrady, zauroczenia, poświęcenia, miłości do najbliższych, autorytetu rodziców. To dramat kostiumowy, będący jednak niesamowicie uniwersalną, magiczną opowieścią o dorastaniu, o odkrywaniu świata dorosłych, który zaludniają omylne istoty, nie potrafiące oprzeć się pokusom. To także historia o małżeństwie, o tym, jak ludzie narażają swoje rodziny i siebie samych, podejmując błędne decyzje i działając impulsywnie. Nakręcony jednak lekka ręką i z wielką wprawą film sprawia, że ani przez chwilę nie odczuwa się upływu czasu podczas stuminutowej projekcji. Wielkim jego plusem jest reżyseria, nie dziwi to jednak, jeśli wziąć pod uwagę, że za kamerą stanął sam Hugh Hudson, którego obraz "Rydwany ognia" był zdobywcą 4 Oskarów w 1991 roku. Obsada też jest godna uwagi. Irene Jacob, Malcolm McDowell, Colin Firth dają popis prawdziwego aktorstwa w najlepszym wydaniu. Największą gwiazdą jest tu jednak Mary Elizabeth Mastrantonio, wcielająca się w rolę matki licznej, zwariowanej rodziny i kobiety, muszącej radzić sobie ze zwątpieniem i zdradą męża Warto też dodać, że film powstał na podstawie autobiograficznej książki Sir Dennisa Formana, który kładł podwaliny pod brytyjska telewizję. Prostota i pogodność świata w niej przedstawionego okazały się wspaniałym materiałem do przeniesienia na ekran. Warto się przejść, by się przekonać, że to, co najprostsze bywa najlepsze.